Afgelopen week ben ik naar de theatershow van Kluun ‘Help ik heb een puber’ geweest. Dat het een actueel onderwerp is, blijkt denk ik wel uit het feit dat de zaal volledig was uitverkocht. Het was fijn om met een groep vriendinnen een avondje uit te zijn en voor en na de voorstelling lekker bij te kletsen, want we hadden elkaar al een tijd niet gesproken. We hebben allemaal kinderen die of al wat ouder zijn of midden in de puberteit zitten.
Zelf heb ik het liever over tieners omdat er al een negatieve lading op het woord ‘puber’ zit. Alsof ze alleen maar op de bank hangen. Terwijl het ook gewoon ontzettend leuke jonge mensen zijn in ontwikkeling. Waarbij tieners je ook ontzettend kunnen spiegelen op je eigen gedrag en die spiegels zijn af en toe best raak.
Tijdens de theatershow deed ik vier inzichten op waar ik het even met je over wil hebben.
Het eerste inzicht is dat het belangrijk is dat je niet tegen je pubers praat, maar met je pubers praat. En dat het dus vraagt dat je open staat om te luisteren naar wat ze te vertellen hebben als zij eenmaal beginnen te vertellen. In plaats van allerlei vragen te stellen en stil te staan bij wat ze niet goed doen.
Wat ook belangrijk is in die periode met opgroeiende tieners, is: ‘Laat gaan’. Dit is een periode die ook weer voorbij gaat. Kies bewust waar je de strijd over aan wilt gaan. Ga je iedere keer die strijd aan over dat huiswerk? Ga je de strijd aan over dat je steeds je servies weer van hun kamers af moet halen? Of doe je dat niet?
Het derde punt is: ‘Wees de vangrail.’ Dit is ook een periode dat tieners de grenzen opzoeken en daar ook overheen gaan. Daar kunnen ze niet altijd iets aan doen, want hun brein is nog niet volledig ontwikkeld. Voor ouders is het belangrijk dat we de vangrail zijn voor de kinderen. Waarbij ze fouten mogen maken, mogen vallen en opstaan. Maar dat je wel die veilige grenzen biedt: die vangrail. Die ze helpt om op te groeien tot leuke volwassenen.
Het vierde en meest belangrijke wat ik mee heb genomen uit de show is: Hou van ze. Kun je onder het gedrag ook zien hoe lief en leuk ze eigenlijk zijn? Kun je ze nog helemaal zien of zie je vooral het lastige gedrag?
Toen ik na de voorstelling terug naar huis liep bedacht ik me dat deze vier conclusies ook gaan over wie je bent als mens en oudste dochter.
Kluun vertelde: praat niet tegen je kinderen, maar praat met je kinderen. En dat geldt natuurlijk ook voor oudste dochters. Je kunt nu denken, wat bedoel je daar nou mee? Kun je met jezelf praten in plaats van tegen jezelf praten?
Voor mij was het wel een vergelijking met een sterk ontwikkelde innerlijke rechter (die veel oudste dochters hebben). Die de hele dag tegen ons praat. Die ons vertelt wat we anders zouden moeten doen. Wat we beter zouden kunnen doen. Wat we nog moeten doen. En die stem die tegen ons praat, die is niet altijd even liefdevol. Vaak juist behoorlijk streng. Je kunt hem ook wel herkennen. Als het best wel zwart wit is, er weinig ruimte voor verkenning en nieuwsgierigheid is. Merk je dat je heel veel tegen jezelf praat of dat die innerlijke rechter veel tegen je praat, dan kan het helpend zijn om te denken: ‘Ik heb nu genoeg van je gehoord.’
Op zo’n moment kun je in gesprek gaan met jezelf. Je aandacht naar binnen richten en je afvragen: wat wil ik eigenlijk? Wat is voor mij belangrijk? Hoe wil ik me voelen vandaag? Ik denk dat dit ook iets is wat oudste dochters mogen leren: praten met jezelf in plaats van tegen jezelf. Het is voor mij in ieder geval een belangrijke les geweest.
‘Laat gaan’ is ook van toepassing op oudste dochters. Want hoe hoog ligt jouw lat? Voor jezelf en je omgeving? Voor veel oudste dochters kan het enorm helpen om wat meer te relativeren. Zo hier en daar iets te laten gaan. Daarbij kan het weer helpend zijn om stil te staan bij je waarden. Wat is voor jou echt belangrijk? En waar ga je dus wel of geen punt van maken? Ik denk dat dat veel tijd en energie zou kunnen schelen.
Kluun zei: wees de vangrail voor je kinderen. Zorg dat er een veilige grens is waarbinnen ze kunnen spelen, waarbinnen ze kunnen experimenteren. Dit zou voor oudste dochters ook weleens helpend zou kunnen zijn. Door jezelf een soort vangrail te gunnen en jezelf daarbinnen meer speelruimte te gunnen. Zo kun je eens wat meer dingen proberen die buiten je comfortzone liggen in plaats van altijd recht over die snelweg naar je doel te rijden.
Ook het laatste inzicht (‘Hou van ze’) dat ik opdeed tijdens de theatershow is waardevol voor oudste dochters. Wat zou jou helpen om wat liefdevoller en milder te zijn voor jezelf tijdens de dag? En een helpende vraag die mij daarbij nog wel eens helpt is: wat zou de liefde doen? Wat zou ik vandaag kunnen doen uit liefde voor mezelf?
En nog een bonusinzicht: gedeelde smart is halve smart. Ook dat geldt niet alleen voor ouders van tieners, maar ook voor oudste dochters.
Ben je toe aan een volgende stap, kun je wel wat hulp gebruiken en wil je dat niet alleen doen? Weet dat op 13 maart aanstaande voorlopig de laatste Leef jouw leven groep start in een kleine groep. Je bent welkom: https://oudstedochter.com/leef-jouw-leven-groepscoaching/